Η ίδρυση της Στέγης Φιλοτέχνων Φλώρινας τυπικά και ουσιαστικά ικανοποιούσε τη θέληση των καλλιτεχνών πρώτιστα και των φιλοτέχνων κατά συνέπεια της πόλης να αποκτήσουν τη Στέγη έκφρασης της ιδιαίτερης πολιτιστικής λειτουργίας της πόλης, της εικαστικής. Στόχος και ζητούμενο ήταν η οργάνωση του χώρου που θα αναδείκνυε και θα ενίσχυε την εικαστική παραγωγή του τόπου στα σύγχρονα δεδομένα του τέλους της δεκαετίας του 1970. Το κοινό της Στέγης ήταν εξοικειωμένο με την προσωπική δράση των εικαστικών και κύρια επιδίωξη ήταν η δημιουργία σύγχρονης εικαστικής παιδείας.
Οι άνθρωποι της Στέγης με τα χρόνια δημιούργησαν το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, την Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας και την Εικαστική Βιβλιοθήκη «Άρτεμις Τσαγκαρίδη». Στο ίδιο διάστημα μία ουσιαστική αλλαγή συντελέστηκε. Ο κόσμος της Στέγης αποτέλεσε και δημιούργησε κοινό που εξοικειώθηκε με τη λειτουργία και τη δράση του Μουσείου, εξέλιξη που σημειώθηκε εις βάρος της προσωπικής εξοικείωσης του ίδιου κοινού με τη δημιουργία των καλλιτεχνών της πόλης.
Παρόλο που η Στέγη αντιστάθηκε στην τάση αυτή με την Πινακοθήκη Φλωρινιωτών, τα αποτελέσματά της ήταν περιορισμένα αν και πολύ νωρίς επισημάνθηκε με ένταση η ανάγκη ενίσχυσης με κάθε τρόπο του συνδέσμου των Φλωρινιωτών με τους Καλλιτέχνες της περιοχής.
Η καλλιτεχνική-εικαστική δημιουργία είναι κυρίως έκφραση ανάγκης προσωπική, στη Φλώρινα, όμως, ήταν από νωρίς υπόθεση κοινή, έγινε το στίγμα και ο χαρακτήρας της.
Η διοργάνωση αυτής της έκθεσης δεν είναι συνήθης προγραμματισμός. Βασικός στόχος είναι να παρουσιάσει τη δημιουργία του παρόντος στη διάσταση του μέλλοντος που δίνουν οι νέοι, αφορά στην κατανόηση του πυρήνα του ιδιαίτερου γνωρίσματος της περιοχής, στη συμμετοχή.
Ευχαριστούμε τη συνδιοργανώτρια Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση γιατί αναγνωρίζει τις διαστάσεις του εγχειρήματος και προσφέρει το θεσμικό μανδύα. Η εικαστική Φλώρινα είναι υπόθεση δομών και θεσμικής λειτουργίας. Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας αναγνωρίζει και προστατεύει τη μερική έκφραση της μοναδικής διάστασης ενός τόπου. Ευχόμαστε στο νέο θεσμό να υιοθετήσει τις γερές βάσεις που προσφέρει ο τόπος και να δημιουργήσει μέλλον.
Οκτώ νέοι καλλιτέχνες σπουδάζουν δημιουργούν και εκθέτουν. Κουβαλούν μέσα τους ο καθένας μια μικρή Φλώρινα, μόχθο και ανάγκη. Αναγνωρίζουμε τη συμβολή τους μ’αυτήν την έκθεση στο παρόν της πόλης και ευχόμαστε το δικό τους στίγμα στα χρόνια που έρχονται.
Η παρουσίαση μιας έκθεσης νέων καλλιτεχνών στη Φλώρινα -πρόκειται για φοιτητές και αποφοίτους του 2003 από Σχολές Καλών Τεχνών της Ελλάδας και του εξωτερικού-, καταγράφει μια σειρά από θέματα, όπως τις τάσεις που διαμορφώνονται στον ευρύτερο καλλιτεχνικό χώρο σχετικά με ζητήματα μορφής αλλά και με τη λειτουργία της τέχνης σήμερα, τη μαθητεία στις σχολές Καλών Τεχνών, δηλαδή, τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνονται οι νέοι καλλιτέχνες, και βέβαια τη συνέχεια της τοπικής καλλιτεχνικής παράδοσης, αφού όλοι τους κατάγονται από την περιοχή της Φλώρινας.
Στα έργα των νέων καλλιτεχνών που παρουσιάζονται στην έκθεση διαπιστώνει κανείς ότι κυριαρχεί το θέμα της ανθρώπινης μορφής, χωρίς να υπάρχει εκ των προτέρων περιορισμός ως προς τη θεματική της έκθεσης. Αυτό θα μπορούσε εκληφθεί ως αναπόφευκτη σύμπτωση, αφού οι σπουδαστικές ασκήσεις επικεντρώνονται στη μελέτη της ανθρώπινης μορφής και δημιουργούν μια εξοικείωση με το συγκεκριμένο θέμα. Από την άλλη πλευρά όμως η σύμπτωση αυτή δείχνει ότι υπάρχει ένας προβληματισμός που οδηγεί στη διερεύνηση της ανθρώπινης κατάστασης. Ο άνθρωπος, μέτρο των πάντων, γίνεται αντικείμενο σπουδής στο έργο της Άννας Γαζέα, ενώ άλλοτε παρουσιάζεται ως παραμορφωμένη μάζα που δίνει την ευκαιρία να μελετηθεί το υλικό με ιδιαίτερη χειρονομιακή ένταση και να εκτονωθεί η έκφραση μέχρι κάποιες ακραίες εκδοχές της στα έργα του Βαγγέλη Θεοδωρίδη και του Αντώνη Μπαλάκα. Παρατηρείται επίσης η τάση να παρουσιαστεί το έργο μέσα από την αντίθεση αποσπασματικού / συνολικού (Μπαλάκας, Κερκέζη). Ακόμη και στην περίπτωση της Όλγας Κερκέζη, όπου η ανθρώπινη μορφή παρουσιάζεται μερικές φορές εξαντλητικά επεξεργασμένη από σχεδιαστική άποψη, το σύνολο κατακερματίζεται υποβάλλοντας την κίνηση και δημιουργώντας στο θεατή την αίσθηση μιας εικόνας ανακλητής.
Η ανθρώπινη μορφή επίσης χρησιμοποιείται ως μοντέλο για τη μελέτη ενός θέματος που απασχόλησε κατά καιρούς τους καλλιτέχνες και ιδιαίτερα έντονα αυτούς της πρωτοπορίας του 20ου αι. Είναι η σχέση της μουσικής με τη ζωγραφική που ερευνά ο Φίλιππος Καλαμάρας με την εγκατάσταση και το βίντεο που παρουσιάζει, παίρνοντας αφορμή από την προσπάθεια αντιστοίχισης των χρωμάτων του ηλιακού φάσματος με τις μουσικές νότες από τους καλλιτέχνες του μοντερνισμού Ζωρζ Βαντόγκερλοο και Τζίνο Σεβερίνι.
Το ιδιωτικό και το καθημερινό αποτελούν το αντικείμενο προβληματισμού της Λένας Κοϊμτσίδη και του Τάσου Θώμου. Στο έργο του δεύτερου υπεισέρχεται και το στοιχείο του ανοικτού, δημόσιου χώρου μέσα στον οποίο το ατομικό καλείται να βρει και να κατοχυρώσει τη θέση του. Η μελέτη του χώρου και του υλικού αποτελεί τους βασικούς άξονες του έργου της Νατάσας Ραχωβίτσα που, προσανατολισμένη στη γλυπτική, πειραματίζεται με τη φόρμα και τη διαδικασία της κατασκευής.
Η συνύπαρξη παραδοσιακών μέσων και καινούριων τεχνολογιών στην παρούσα έκθεση είναι ενδεικτική για την πολλαπλότητα των εκφραστικών μέσων που έχουν στη διάθεσή τους οι σύγχρονοι καλλιτέχνες, καθώς και για την ελευθερία με την οποία μπορούν να τα χειριστούν και να διαμορφώσουν τον εικαστικό τους λόγο. Η ελευθερία αυτή, που κατακτήθηκε από τα κινήματα του μοντερνισμού αλλά και επισφραγίστηκε από τις τάσεις που ακολούθησαν τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αι., αποτελεί πολλές φορές ένα άλλοθι για προχειρότητα και ευκολία που δικαιολογούνται από τον εφήμερο χαρακτήρα των έργων και από την προγραμματική τους στάση να καταργήσουν τα όρια ανάμεσα στη ζωή και την τέχνη. Αντίθετα με τα παραπάνω, τα έργα των νέων καλλιτεχνών που παρουσιάζονται στην έκθεση χαρακτηρίζονται από την εμμονή στην εικαστική επεξεργασία, τη διάθεση των καλλιτεχνών να απευθυνθούν στο θεατή για να εμπλουτίσουν τις οπτικές του εμπειρίες, αναμένοντας τη δική του αντίδραση που θα ολοκληρώσει το έργο. Παράλληλα λείπουν οι διακηρύξεις που μαρτυρούν την ανάθεση στους καλλιτέχνες του ρόλου του πολιτικού, του δημοσιογράφου ή του ακτιβιστή από κύκλους που ελέγχουν την προβολή της καλλιτεχνικής κίνησης.
Οι νέοι καλλιτέχνες αφομοιώνοντας τις τάσεις που επικρατούν σήμερα στη σύγχρονη εικαστική σκηνή προσπαθούν να χαράξουν τη δική τους ατομική πορεία. Οι στέρεες βάσεις που έχουν αποκτήσει με τη μαθητεία τους και η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν το έργο τους θα αποτελέσουν τα εφόδια για το δρόμο που ανοίγεται μπροστά τους.
Ζωή Γοδόση
Καλλιτεχνική υπεύθυνος
του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας
Υπάρχει ισχυρό παρελθόν και παράδοση της εικαστικής δημιουργίας στη Φλώρινα. Περίπου δύο αιώνες επώνυμοι και ανώνυμοι δημιουργοί κατανοούν, μετουσιώνουν, υλοποιούν με το χρωστήρα και ταλέντο τους τον κόσμο γύρω μας. Διακρίνουν και μορφώνουν νέες πραγματικότητες ίσως λίγο περισσότερο αληθινές από αυτό που βλέπουν τα μάτια των πολλών.
Προίκισμα του τόπου η παρουσία τόσων και τόσων καλλιτεχνών, ιδιαιτερότητα μοναδική που καθόρισε ξεχωριστές λειτουργίες και θεσμούς στο νομό. Εδώ η μεμονωμένη εικαστική δημιουργία υποστήριξε θεσμούς – άξονες λειτουργίας της πόλης. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και η Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας είναι σημεία αναφοράς της πόλης και της περιοχής της Φλώρινας.
Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση διέκρινε και όρισε ως πολιτική της την υποστήριξη αυτών των μηχανισμών που μπορούν να παρέμβουν ουσιαστικά στις κύριες δράσεις της πολιτιστικής, της κοινωνικής αλλά και της οικονομικής ζωής του τόπου. Η συνεισφορά αφορά στην ποιότητα ζωής, το μεγάλο ζητούμενο κάθε πολιτικής.
Η συνδιοργάνωση της έκθεσης των Νέων Καλλιτεχνών Φλώρινας με τη Στέγη Φιλοτέχνων Φλώρινας καταδεικνύει την δυναμική της εικαστικής παραγωγής στην περιοχή μας. Οχτώ νέοι καλλιτέχνες γέννημα και σάρκα του τόπου, μ’αυτή την έκθεση εισέρχονται στον κύκλο των δημιουργών της Φλώρινας. Τους καλωσορίζουμε και ευχόμαστε αυτό που είναι προσωπική ανάγκη έκφρασης γι’αυτούς, να είναι όρος και διάσταση της ζωής μας στα χρόνια που έρχονται. Οι δημιουργίες των νέων καλλιτεχνών εκτίθενται υπό την αιγίδα του νεότευκτου Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Ευχόμαστε η λειτουργία του να αναγνωρίσει, να υιοθετήσει και να προάγει σε νέες θεσμικές διαστάσεις την ωριμότητα και δυναμική των ιδιαίτερων λειτουργιών του τόπου.
Ο Νομάρχης Φλώρινας
Γιάννης Στρατάκης
Η τέχνη είναι ο πρώτος σύντροφος του ανθρώπου. Σ’ αυτήν αποτυπώθηκε η πρώτη σκέψη του.
Η γλώσσα με την οποία εκφράζεται η τέχνη είναι τα σχήματα, οι όγκοι, το χρώμα, το φως, ο χώρος ο ιδεατός ή ο πραγματικός, πράγματα τα οποία αντιλαμβανόμαστε κυρίως με το μάτι ( φυσικά η αναφορά είναι για τις εικαστικές τέχνες).
Ο κάθε καλλιτέχνης, ανάλογα και με την εποχή του, για να παραστήσει και να εκφράσει τα συναισθήματά του, τις οπτικές αυτές εικόνες τις μεταχειρίζεται με διαφορετικό τρόπο. Στον τρόπο του «βλέπειν» υπάρχουν δύο μαζί στοιχεία: η παράσταση των πραγμάτων και η έκφρασή τους. Η παράσταση είναι το τεχνικό, το μηχανικό ας πούμε μέρος, ενώ η έκφραση είναι το ψυχικό. Η οπτική αποδίδει τα πράγματα όπως φαίνονται, η διανοητική όπως είναι.
Όπως είναι φυσικό, η τέχνη είναι γέννημα ενός πολιτισμού μιας κουλτούρας με ξεχωριστό περιεχόμενο και δίνει στα πράγματα έναν ιδιαίτερο παλμό ζωής και τα παρουσιάζει κάτω από το πρίσμα που τους δίνει το δικό της χρώμα.
Η κουλτούρα αυτής της πόλης έχει εμβαπτίσει τους ανθρώπους της στο χώρο της τέχνης. Το γεγονός αυτό το ζούμε καθημερινά ...με κορυφαία έκφραση τη δημιουργία των νέων της... που συνεχίζουν την πλούσια παράδοση και την εμπλουτίζουν με νέα εκφραστικά στοιχεία για να κάνουν έντονη την παρουσία τους... Άλλωστε, οι τέχνες και η αισθητική δρουν ως απελευθερωτικά τονωτικά μιας ζωής αμείλικτου μόχθου και μόνιμης συσσώρευσης αγαθών.
Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς
Πρόεδρος Δ. Ε. Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας
Βιογραφικά των καλλιτεχνών
Άννα Γαζέα
Γεννήθηκε το 1982 στη Φλώρινα. Κατάγεται από το Παπαγιάννη Φλώρινας. Παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου στη Φλώρινα και τη Θεσσαλονίκη. Από το 2000 φοιτά στη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. (εργαστήρι ζωγραφικής Γιώργου Γκολφίνου).
Βαγγέλης Θεοδωρίδης
Γεννήθηκε το 1980 στη Θεσσαλονίκη. Κατάγεται από τη Δροσοπηγή Φλώρινας. Το 1999 παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών του Saint Etienne (Παράρτημα Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης). Από το 2000 φοιτά στην Α.Σ.Κ.Τ. Αθηνών (εργαστήρι ζωγραφικής Γιάννη Ψυχοπαίδη).
Ομαδικές εκθέσεις
- 1999 Στέγη Φιλοτέχνων Φλώρινας, Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας.
- Ομαδική έκθεση σε συνεργασία με το χοροθέατρο «Εσαεί εν ροή», Θεσσαλονίκη.
- 2000 Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «Ο Αριστοτέλης».
- 2002 Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «Ο Αριστοτέλης».
- 2003 Δήμος Αμαρουσίου, Αθήνα.
Τάσος Θώμου
Γεννήθηκε το 1978 στην Κοζάνη. Κατάγεται από τη Φλώρινα. Παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου στην Κοζάνη, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Το 2002 αποφοίτησε από την Accademia delle Belle Arti του Μιλάνου. Από το 2003 φοιτά στη Σχολή Καλών Τεχνών της Brera στο μεταπτυχιακό τμήμα «Landscape Design».
Ομαδικές εκθέσεις και άλλες δραστηριότητες
- 2002 Έκθεση «Μεσόγειος», Spazio Bertolt Brecht, Μιλάνο.
- Έκθεση Χαρακτικής, Spazio Genesio, Μιλάνο.
- 2003 Πρακτική άσκηση Stage, σχεδιασμός εκθέσεων.
- Ασχολείται με τον κινηματογράφο, το θέατρο, τη γραφιστική και τη διαμόρφωση χώρων.
Φίλιππος Καλαμάρας
Γεννήθηκε το 1978 στην Αθήνα. Κατάγεται από τη Φλώρινα. Παρακολούθησε μαθήματα στη Σχολή Μοριακής Βιολογίας της Γλασκώβης, στο Τμήμα Καλών Τεχνών και Σύγχρονης Τεχνολογίας του Πολυτεχνείου Κρήτης, στη Σχολή Καλών Τεχνών του Ρένι Μάκιντος της Γλασκώβης και στη Σχολή Καλών Τεχνών του Λoφμπόροου (Αγγλία) από όπου και αποφοίτησε με πτυχίο στη Γλυπτική το 2003.
Ομαδικές εκθέσεις και άλλες δραστηριότητες
- 1998 Νεώρια Χανίων
- 1999 Πολυχώρος Άωτον, Χανιά
- 2002 Γκαλερί της Σχολής Καλών Τεχνών του Λoφμπόροου, Λέστερσαϊρ.
- Χρηματοδότηση και κατασκευή έργου του από την κοινότητα Θορπ Άκρ μετά από διαγωνισμό.
- 2003 Γκαλερί της Σχολής Καλών Τεχνών του Λoφμπόροου, Λέστερσαϊρ.
Όλγα Κερκέζη
Γεννήθηκε το 1978 στη Φλώρινα. Κατάγεται από τη Δροσοπηγή Φλώρινας. Παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου στη Φλώρινα και τη Θεσσαλονίκη. Το 2003 αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. (εργαστήρι ζωγραφικής Τέτας Μακρή).
Ομαδικές εκθέσεις
- 1997 Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «Ο Αριστοτέλης».
- 1999 Στέγη Φιλοτέχνων Φλώρινας, Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας.
- Ομαδική έκθεση σε συνεργασία με το χοροθέατρο «Εσαεί εν ροή», Θεσσαλονίκη.
- 2001 Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «Ο Αριστοτέλης».
- «Ανοιχτές Πόρτες», 27 Νέοι Καλλιτέχνες της Σ.Κ.Τ. του Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη.
- Έκθεση Σπουδαστών της Σ.Κ.Τ. του Α.Π.Θ., Βελιγράδι.
- 2002 «Ανοιχτές Πόρτες», 27 Νέοι Καλλιτέχνες της Σ.Κ.Τ. του Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη.
- Έκθεση Χαρακτικής φοιτητών της Σ.Κ.Τ. του Α.Π.Θ. - Εργαστήρι χαρακτικής Ξενή Σαχίνη, Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών, Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας.
- 2003 «Ανοιχτές Πόρτες», Σ.Κ.Τ. του Α.Π.Θ., Α΄ εργαστήριο ζωγραφικής, Θεσσαλονίκη.
- Πτυχιούχοι της Σ.Κ.Τ. του Α.Π.Θ. 2001-2003, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.
Λένα Κοϊμτσίδη
Γεννήθηκε το 1981 στην Κοζάνη. Κατάγεται από τη Φλώρινα. Από το 2001 φοιτά στη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. (εργαστήρια ζωγραφικής Γιώργου Γκολφίνου και Γιώργου Τσακίρη).
Ομαδικές εκθέσεις
- 2003 «Πεδίο Δράσης Κόδρα –03», Δήμος Καλαμαριάς, Θεσσαλονίκη.
Αντώνης Μπαλάκας
Γεννήθηκε το 1981 στη Φλώρινα. Παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου στη Φλώρινα. Από το 1999 φοιτά στη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. (εργαστήρι ζωγραφικής Βαγγέλη Δημητρέα).
Ομαδικές εκθέσεις
- 1997 Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «Ο Αριστοτέλης».
- 1999 Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «Ο Αριστοτέλης».
- 2001 Ομαδική έκθεση σε συνεργασία με το χοροθέατρο «Εσαεί εν ροή», Θεσσαλονίκη.
- Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλώρινας «Ο Αριστοτέλης».
- 2002 Έκθεση Χαρακτικής φοιτητών της Σ.Κ.Τ. του Α.Π.Θ.- Εργαστήρι χαρακτικής Ξενή Σαχίνη, Τμήμα Βαλκανικών Σπουδών, Παιδαγωγική Σχολή Φλώρινας.
- Δήμος Αμαρουσίου, Αθήνα.
- 2003 «Πεδίο Δράσης Κόδρα –03», Δήμος Καλαμαριάς, Θεσσαλονίκη.
Νατάσα Ραχωβίτσα
Γεννήθηκε το 1977 στη Θεσσαλονίκη. Κατάγεται από Φλώρινα. Παρακολούθησε μαθήματα σχεδίου στη Φλώρινα, τη Θεσσαλονίκη και την ΑΘήνα. Από το 1997 φοιτά στη Σχολή Καλών Τεχνών του Α.Π.Θ. (εργαστήρι γλυπτικής Φώτη Χατζηιωαννίδη).
Ομαδικές εκθέσεις
- 1999 Στέγη Φιλοτέχνων Φλώρινας, Πινακοθήκη Καλλιτεχνών Φλώρινας